571
คู่
มื
อหลั
กสู
ตรความปลอดภั
ยของผู้
ป่
วยขององค์
การอนามั
ยโลก: ฉบั
บสหวิ
ชาชี
พ (ฉบั
บภาษาไทย) เล่
ม 5
และเชื้
อรา ที่
ได้
มาจากการสั
มผั
สกั
บผิ
วหนั
งโดยตรง หรื
อสั
มผั
สสิ่
งแวดล้
อม
ที่
มี
เชื
้
อเหล่
านั้
น เชื้
อเหล่
านี้
สามารถแพร่
จากมื
อบุ
คลากรไปยั
งผู
้
ป่
วยหรื
อ
สิ่
งแวดล้
อมของผู
้
ป่
วยได้
เชื
้
อเหล่
านี้
ถู
กขจั
ดได้
หากล้
างมื
ออย่
างเพี
ยงพอ
มี
หลั
กฐานว่
าการท�
ำความสะอาดมื
อสามารถตั
ดวงจรการแพร่
เชื้
อในสถาน
บริ
การทางการแพทย์
และสาธารณสุ
ข และลดอุ
บั
ติ
การณ์
การเกิ
ดการติ
ดเชื้
อ
และอั
ตราการพบเชื้
อก่
อนิ
คม (colonization)
เมื่
อใดควรท�
ำความสะอาดมื
อ
การท�
ำความสะอาดมื
อเป็
นการป้
องกั
นการเกิ
ดเชื้
อก ่
อนิ
คม
(colonization) และการติ
ดเชื
้
อของผู
้
ป่
วย และบุ
คลากร รวมทั้
งการปนเปื
้
อน
ของเชื้
อในสิ่
งแวดล้
อม ดั
งนั้
นข้
อบ่
งชี้
ในการท�
ำความสะอาดมื
อคื
อ ทุ
กครั้
งที่
เชื้
อมี
โอกาสจะแพร่
จากพื้
นผิ
วหนั
งหนึ่
งไปสู่
อี
กพื้
นผิ
วหนั
งหนึ่
ง
การระบุ
ว่
าเมื่
อใดบ้
างที่
จะต้
องล้
างมื
อ องค์
การอนามั
ยโลกได้
ระบุ
5 สถานการณ์
ที่
ควรล้
างมื
อ (My 5 Moments for Hand Hygiene model)
[16] ดั
งนี้
1. ก่
อนสั
มผั
สผู้
ป่
วย
2. ก่
อนท�
ำหั
ตถการที่
ต้
องสะอาด/ปลอดเชื้
อ
3. หลั
งสั
มผั
สสารน�้
ำจากร่
างกายที่
เสี่
ยงต่
อการติ
ดเชื้
อ
4. หลั
งสั
มผั
สผู้
ป่
วย
5. หลั
งสั
มผั
สสิ่
งแวดล้
อมรอบๆ ตั
วผู้
ป่
วย
การถู
มื
อหรื
อการท�
ำความสะอาดมื
อ
การถู
มื
อด้
วยแอลกอฮอล์
เป็
นวิ
ธี
ที่
นิ
ยมใช้
ในการปฏิ
บั
ติ
งานในสถาน
บริ
การทางการแพทย์
และสาธารณสุ
ข ทั้
งนี้
เพราะแอลกอฮอล์
ออกฤทธิ์
เร็
ว
กว่
าสบู
่
ในการท�
ำลายเชื้
อ และออกฤทธิ์
ได้
นานกว่
าและใช้
เวลาน้
อยกว่
า
และผลข้
างเคี
ยง เช่
น มื
อแห้
งแตกน้
อยกว่
า หากใช้
สู
ตรผสมของน�้
ำยาถู
มื
อ
ที่
ถู
กต้
อง เมื่
อเปรี
ยบเที
ยบกั
บการท�
ำความสะอาดมื
อด้
วยน�้
ำกั
บสบู
่
ข้
อดี
อี
กประการหนึ่
งคื
อการเช็
ดมื
อท�
ำได้
ง่
าย ณ จุ
ดที่
ให้
บริ
การ เพราะไม่
ต้
อง
พึ่
งน�้
ำสะอาด สบู
่
และผ้
าเช็
ดมื
อ อย่
างไรก็
ตามมี
บางสถานการณ์
ที่
จ�
ำเป็
น
ต้
องล้
างมื
อ