Page 98 - 03-Patient Safety

310  คู่มือหลักสูตรความปลอดภัยของผู้ป่วยขององค์การอนามัยโลก: ฉบั บสหวิชาชีพ (ฉบับภาษาไทย) เล่ม 3
ค�ำถาม: เป็ นไปได้หรือไม่ที่จะจัดการกับปัจจัยด้านมนุษย์
ค�ำตอบ:ได้ การจัดการกับปัจจั ยด้านมนุษย์ เกี่ยวข้องกับการน� ำเทคนิคเชิ งรุกมาใช้
เพื่อที่จะลดความผิดพลาดให้เหลือน้อยที่สุด และเรียนรู้จากความผิดพลาดและ
สถานการณ์หวุดหวิ ด วัฒนธรรมการปฏิบัติ งานที่สนับสนุนให้มี การรายงานถึง
เหตุการณ์ที่ไม่พึงประสงค์ ที่เกิดขึ้นและสถานการณ์หวุ ดหวิด ท� ำให้ระบบการ
บริการสุ ขภาพและความปลอดภัยของผู้ป่วยได้รับการปรับปรุง
อุตสาหกรรมการบินเป็นตัวอย่างที่ดี ที่น�ำเรื่ องปัจจัยด้ านมนุษย์ เข้ามาร่วมในการ
ปรับปรุงเรื่องความปลอดภัย ตั้งแต่กลางทศวรรษ 1980 อุ ตสาหกรรมการบินได้ ยอมรับ
ว่าความผิดพลาดของมนุษย์เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ แทนที่ จะเรียกร้องให้มีการปฏิบัติ
งานอย่างสมบู รณ์แบบตลอดเวลาซึ่งเป็นเรื่องที่เป็ นไปไม่ได้ หรือให้มีการลงโทษที่ เปิด
เผยต่อสาธารณชนต่อความผิดพลาดที่เกิดขึ้ น วงการอุตสาหกรรมนี้จึงออกแบบระบบ
ที่จะลดผลกระทบจากความผิดพลาดของมนุษย์ บันทึกความปลอดภัยทางการบินถือ
เป็นข้อพิสูจน์ ในเรื่องนี้ ในขณะที่มีการบินขึ้นลงประมาณ 10 ล้านครั้งต่อปี แต่มีเครื่ อง
บินตกที่ท�ำให้ถึงกับเสียชี วิตน้อยกว่า 10 ครั้งของการบินพาณิชย์ ทั่วโลก ตั้งแต่ปี ค.ศ.
1965 เป็นต้ นมา และส่วนใหญ่เกิดในประเทศที่ก�ำลังพัฒนา
แหล่งข้อมูล: Human factors in health care. Australian Commission on Safety and Quality in
Health Care, 2006 (http://www.health.gov.au/internet/safety/publishing.nsf/Content/6A2AB719
D72945A4CA2571C5001E5610/$File/humanfact.pdf; accessed 21 February 2011).
ปัจจัยด้านมนุษย์และการยศาสตร์ 5
ค�ำว่า ปั จจั ยด้านมนุษย์และการยศาสตร์ ถู กน�ำมาใช้ เพื่ออธิบาย
ปฏิสัมพันธ์ระหว่างคนขณะที่ปฏิบัติ งาน งานที่ก� ำลังท�ำ และสถานที่ปฏิบัติ
งาน ค�ำสองค�ำนี้สามารถใช้แทนกันได้
การศึกษาปั จจัยด้านมนุษย์ เป็ นวิ ทยาศาสตร์สาขาหนึ่งซึ่งเป็นที่
ยอมรับกันแล้ว และใช้กันในหลายสาขา (ดั งเช่น กายวิภาคศาสตร์ สรีรวิทยา
ฟิสิกส์ และชีวกลศาสตร์) เพื่อท�ำความเข้ าใจการปฏิบัติงานของคนภายใต้
สถานการณ์ต่างๆ เราให้ ค�ำจ�ำกัดความปัจจัยด้ านมนุษย์ว่ า เป็นการศึกษา
ปัจจัยทั้งหมดที่จะท�ำให้มนุษย์ปฏิบัติงานได้ง่ายขึ้นและท�ำในวิถีทางที่ถูกต้อง