566
คู่
มื
อหลั
กสู
ตรความปลอดภั
ยของผู้
ป่
วยขององค์
การอนามั
ยโลก: ฉบั
บสหวิ
ชาชี
พ (ฉบั
บภาษาไทย) เล่
ม 5
การแพร่
กระจายเชื้
อตามแต่
ละกลุ
่
มอาการของโรค และเชื้
อที่
เป็
นไปได้
ใน
การท�
ำให้
เกิ
ดโรคจนกว่
าจะทราบผลการตรวจ การป้
องกั
นการแพร่
กระจาย
เชื้
อด้
วยวิ
ธี
นี้
แบ่
งออกได้
เป็
น 3 แบบคื
อ การป้
องกั
นการแพร่
กระจายเชื้
อ
จากการสั
มผั
ส การป้
องกั
นการแพร่
กระจายเชื้
อจากฝอยละอองน�
้
ำมู
กน�้
ำลาย
และการป้
องกั
นการแพร่
กระจายเชื้
อทางอากาศ การป้
องกั
นแต่
ละวิ
ธี
จะ
อธิ
บายรายละเอี
ยดในตอนต่
อไป
การติ
ดเชื้
อที่
ได้
รั
บจากการบริ
การสุ
ขภาพ-สาเหตุ
และหนทางการแพร่
กระจายเชื้
อ
8
การติ
ดเชื้
อที่
ได้
รั
บจากการบริ
การสุ
ขภาพเกิ
ดจากการติ
ดเชื้
อ
แบคที
เรี
ย เชื้
อไวรั
ส หรื
อเชื้
อรา เชื้
อเหล่
านี้
อาจมาจากคนหรื
อสิ่
งแวดล้
อม
ผู
้
ที่
เป็
นแหล่
งของเชื้
ออาจเป็
นผู
้
ป่
วย บุ
คลากร หรื
อผู
้
มาเยี่
ยมผู
้
ป่
วย ผู
้
ที่
ก�
ำลั
ง
ติ
ดเชื้
อที่
มี
อาการแล้
ว (active infections) หรื
อไม่
มี
อาการ (asymptomatic
infections) ผู
้
ที่
อยู
่
ในระยะฟั
กตั
วของเชื้
อ หรื
อมี
เชื
้
ออยู
่
ในร่
างกายโดยที
่
ไม่
เกิ
ดโรค บุ
คคลเหล่
านี้
เป็
นแหล่
งที่
ท�
ำให้
เกิ
ดการติ
ดเชื้
อที่
ได้
รั
บจากการบริ
การ
สุ
ขภาพได้
เชื้
อที่
อยู
่
ในร่
างกายของผู
้
ป่
วยก็
เป็
นสาเหตุ
ของการติ
ดเชื้
อที่
ได้
รั
บ
จากการบริ
การสุ
ขภาพ แหล่
งของเชื้
อจากสิ่
งแวดล้
อมประกอบด้
วย อาหาร
น�้
ำ และยาที่
ปนเปื้
อน (เช่
น น�้
ำเกลื
อ) ซึ่
งมั
กเป็
นสาเหตุ
การระบาดที่
เกิ
ดขึ้
น
ในผู้
ป่
วยเป็
นจ�
ำนวนมาก
การติ
ดเชื้
อจะเกิ
ดขึ้
นเมื่
อเชื้
อแพร่
กระจายจากแหล่
งของเชื้
อไปยั
ง
ผู
้
ที่
มี
ความไวต่
อการติ
ดเชื้
อ (susceptible) ซึ่
งเชื้
อสามารถเพิ่
มจ�
ำนวน เจริ
ญ
อยู่
ตามร่
างกาย หรื
อท�
ำให้
เกิ
ดโรค
เชื้
อโรคสามารถแพร่
กระจายได้
หลายวิ
ธี
ในสถานบริ
การทางการ
แพทย์
และสาธารณสุ
ข ดั
งตั
วอย่
างต่
อไปนี้
การแพร่
กระจายเชื้
อจากการสั
มผั
สทางตรง
การแพร่
เชื้
อจากคนสู
่
คนเกิ
ดขึ้
นได้
เมื่
อเชื
้
อจากเลื
อด หรื
อจากสารน�้
ำ
ในร่
างกายอื่
นๆ ของผู
้
ป่
วยเข้
าสู
่
ร่
างกายของบุ
คลากร โดยสั
มผั
สกั
บเยื่
อบุ
หรื
อผิ
วหนั
งที่
มี
แผล (ผิ
วหนั
งที่
ถู
กของมี
คมบาดหรื
อมี
รอยถลอก)