337
คู่
มื
อหลั
กสู
ตรความปลอดภั
ยของผู้
ป่
วยขององค์
การอนามั
ยโลก: ฉบั
บสหวิ
ชาชี
พ (ฉบั
บภาษาไทย) เล่
ม 3
โดยสรุ
ป การใช้
แนวคิ
ดเชิ
งระบบท�
ำให้
เราสามารถตรวจสอบปั
จจั
ย
ขององค์
กรที่
ส่
งผลให้
เกิ
ดการปฏิ
บั
ติ
งานที่
ผิ
ดปกติ
ของการบริ
การสุ
ขภาพ
และอุ
บั
ติ
การณ์
/ความผิ
ดพลาด (กระบวนการปฏิ
บั
ติ
งานที่
ไม่
ดี
การออกแบบ
ที่
ไม่
ดี
การปฏิ
บั
ติ
งานที่
ไม่
เป็
นที
ม การมี
ข้
อจ�
ำกั
ดด้
านการเงิ
นและปั
จจั
ย
ขององค์
กร) มากกว่
าที่
จะมาเน้
นที่
ตั
วบุ
คคลที่
มี
ส่
วนเกี่
ยวข้
องกั
บการเกิ
ด
เหตุ
การณ์
วิ
ธี
การเข้
าถึ
งวิ
ธี
นี้
ช่
วยให้
เราเปลี่
ยนจากการต�
ำหนิ
มาสู
่
ความ
เข้
าใจและปรั
บปรุ
งกระบวนการดู
แลให้
โปร่
งใสมากกว่
าการมุ
่
งเน้
นที่
การดู
แล
เพี
ยงอย่
างเดี
ยว (single act of care)
วิ
ธี
การเข้
าถึ
งแบบเดิ
มเมื่
อเกิ
ดความผิ
ดพลาด-การต�
ำหนิ
และการท�
ำให้
อั
บอาย
9
10
ในสภาพแวดล้
อมที่
ซั
บซ้
อนเช่
นนั้
น ไม่
น่
าแปลกใจที่
จะเกิ
ดความ
ผิ
ดพลาดขึ้
นเป็
นประจ�
ำ เมื่
อเกิ
ดความผิ
ดพลาดขึ้
นวิ
ธี
การมองแบบเดิ
ม
คื
อ การต�
ำหนิ
คนปฏิ
บั
ติ
งานที่
เกี่
ยวข้
องโดยตรงกั
บการดู
แลผู
้
ป่
วยในขณะ
นั้
น ซึ่
งมั
กจะเป็
นนั
กศึ
กษาหรื
อเจ้
าหน้
าที
่
อาวุ
โสน้
อย ในขณะที่
มี
แนวโน้
ม
ที่
จะมี
การต�
ำหนิ
คนแต่
ละคน (วิ
ธี
การเชิ
งบุ
คคล) [5] นั้
นเข้
มแข็
งและดู
เป็
น
ธรรมชาติ
มาก แต่
ไม่
มี
ประโยชน์
และแท้
ที่
จริ
งแล้
วไม่
ได้
สร้
างสรรค์
อะไร
ด้
วยเหตุ
ผลหลายประการ ไม่
ว่
าเจ้
าหน้
าที่
ผู้
ถู
กต�
ำหนิ
จะมี
บทบาทใดบ้
างใน
ระหว่
างการไปสู
่
การเกิ
ดอุ
บั
ติ
การณ์
มี
ความไปได้
น้
อยมากที่
เขาจะไตร่
ตรอง
เพื่
อให้
การกระท�
ำต่
างๆ เกิ
ดอั
นตรายแก่
ผู
้
ป่
วย (การกระท�
ำที่
ไตร่
ตรองเรี
ยก
ว่
าการฝ่
าฝื
น) ดู
หั
วข้
อที่
5
การเรี
ยนรู
้
จากความผิ
ดพลาดเพื่
อการป้
องกั
น
อั
นตราย
และหั
วข้
อที่
6
การท�
ำความเข้
าใจและการจั
ดการความเสี่
ยงทาง
คลิ
นิ
ก
T5 T6
เจ้
าหน้
าที่
ส่
วนใหญ่
ที่
เกี่
ยวข้
องกั
บเหตุ
การณ์
ที่
ไม่
พึ
งประสงค์
จะเสี
ยใจ
ว่
าการกระท�
ำ (หรื
อไม่
กระท�
ำ) ของเขาน่
าจะมี
ส่
วนท�
ำให้
เกิ
ดเหตุ
การณ์
นั้
น
ขึ้
น และสิ่
งสุ
ดท้
ายที่
เขาต้
องการคื
อการลงโทษ
11 12
วู
(Wu) ได้
อธิ
บายว่
าเจ้
าหน้
าที่
เป็
น “เหยื่
อรายที่
2” ของสถานการณ์
นั้
นๆ [6] แนวโน้
มโดยธรรมชาติ
ของสถานการณ์
เช่
นนั้
นก็
คื
อ เจ้
าหน้
าที่
ผู
้
นั้
นก็
จะลั
งเลที่
จะรายงานเหตุ
การณ์
ที่
เกิ
ดขึ้
น หากเขาเชื่
อว่
าเขาจะได้
รั
บ
การต�
ำหนิ
หากวั
ฒนธรรมการต�
ำหนิ
นั้
นถู
กปล่
อยให้
ยั
งคงอยู่
ต่
อไป องค์
กร
นั
้
นก็
จะมี
ความยากล�
ำบากที่
จะลดโอกาสของการเกิ
ดเหตุ
การณ์
ที่
ไม่
พึ
ง