342
คู่
มื
อหลั
กสู
ตรความปลอดภั
ยของผู้
ป่
วยขององค์
การอนามั
ยโลก: ฉบั
บสหวิ
ชาชี
พ (ฉบั
บภาษาไทย) เล่
ม 3
องค์
กรบริ
การสุ
ขภาพที่
ดี
ที
่
สุ
ดเข้
าใจดี
ถึ
งความแตกต่
างระหว่
างการ
ฝ่
าฝื
นและความผิ
ด และได้
น�
ำกลไกความรั
บผิ
ดต่
อหน้
าที่
ที่
มี
ความยุ
ติ
ธรรม
โปร่
งใสและคาดคะเนได้
มาใช้
ท�
ำให้
เจ้
าหน้
าที่
ตระหนั
กถึ
งว่
าความผิ
ดพลาด
ชนิ
ดใดถึ
งจะต้
องเป็
นความรั
บผิ
ดชอบของบุ
คคล
ผู
้
ป่
วยก็
เป็
นส่
วนหนึ่
งของระบบ และเมื่
อเราให้
ความสนใจน้
อยในเรื่
อง
ระดั
บการศึ
กษาของเขาหรื
อวั
ฒนธรรมของเขา เขาก็
เสี่
ยงต่
อการได้
รั
บบริ
การ
ที่
ต�่
ำกว่
าที่
ควรได้
รั
บ ผู
้
ป่
วยเหล่
านี้
มั
กจะไม่
บ่
นหรื
อตั้
งประเด็
นกั
บผู
้
ให้
บริ
การ
สุ
ขภาพ ผู
้
ป่
วยมั
กจะเป็
นผู
้
พู
ดน้
อยที่
สุ
ดว่
าการบริ
การสุ
ขภาพควรเป็
นอย่
างไร
เขามั
กจะได้
รั
บการขอร้
องให้
อยู
่
ในห้
องที่
ไม่
สะดวกสบาย ให้
ได้
รั
บการดู
แลรั
กษา
ที
่
ไม่
พอเพี
ยง และได้
ข้
อมู
ลข่
าวสารที่
ไม่
พอเพี
ยง ผู
้
ป่
วยเข้
าใจถึ
งแรงกดดั
นที่
มี
ต่
อผู
้
ให้
บริ
การ เขาจึ
งไม่
ต้
องการที่
จะให้
ผู
้
ให้
บริ
การเกิ
ดความขุ
่
นเคื
อง บ่
อยครั้
ง
ที
่
ผู
้
ป่
วยไม่
เข้
าใจถึ
งโรคของตั
วเอง หรื
อต่
อการที
่
จะต้
องท�
ำตามแผนการรั
กษา
ยกตั
วอย่
างเช่
น ผู
้
ป่
วยมั
กกิ
นยาไม่
ครบเพราะเขารู
้
สึ
กว่
าเขาหายดี
แล้
ว ดั
งนั้
น
จึ
งมี
ความส�
ำคั
ญที่
ผู
้
ให้
บริ
การควรที่
จะให้
เวลาอธิ
บายแก่
ผู
้
ป่
วยว่
าการกิ
นยาให้
ครบมี
ประโยชน์
อย่
างไร และหากกิ
นไม่
ครบจะเกิ
ดอะไรขึ้
น
วิ
ธี
การใหม่
13
ผู
้
เชี่
ยวชาญด้
านความปลอดภั
ยเชื่
อว่
า แม้
ว่
าเป็
นการยากที่
จะ
เปลี่
ยนแปลงระบบที่
ซั
บซ้
อน แต่
เป็
นการยากยิ่
งกว่
าที่
จะเปลี่
ยนพฤติ
กรรม
และกระบวนการคิ
ดของมนุ
ษย์
ในแง่
ที่
มี
ส่
วนเกี่
ยวข้
องกั
บความผิ
ดพลาด [5]
ดั
งนั้
นการตอบสนองส่
วนใหญ่
ต่
อความผิ
ดพลาดควรใช้
“แนวคิ
ดเชิ
งระบบ”
[5] หากต้
องการการเปลี่
ยนแปลง แนวคิ
ดเชิ
งระบบต่
อความผิ
ดพลาด
ในการให้
บริ
การสุ
ขภาพต้
องการความเข้
าใจปั
จจั
ยต่
างๆ ที่
เกี่
ยวข้
องกั
บ
แต่
ละส่
วนที่
มาประกอบกั
นเป็
นระบบบริ
การสุ
ขภาพ ผู
้
ให้
บริ
การสุ
ขภาพ
เป็
นส่
วนหนึ่
งของระบบ การวิ
เคราะห์
ถึ
งการเกิ
ดอุ
บั
ติ
การณ์
จากภาค
อุ
ตสาหกรรมอื่
น แสดงให้
เห็
นว่
าน้
อยมากๆ ที่
พบว่
าความผิ
ดพลาดเกิ
ดจาก
สาเหตุ
เดี
ยว แต่
มั
กจะมี
หลายๆ สาเหตุ
ที่
ท�
ำให้
ระบบล้
มเหลว ความตั้
งใจ
ของแนวคิ
ดเชิ
งระบบในการสอบสวนเหตุ
การณ์
ที่
เกิ
ดขึ้
นนั้
น เพื่
อต้
องการ
ปรั
บปรุ
งการออกแบบของระบบให้
ดี
ขึ้
น เพื่
อป้
องกั
นความผิ
ดพลาดที่
จะเกิ
ด
ขึ้
นในอนาคต และ/หรื
อลดลงให้
น้
อยที่
สุ
ดถึ
งผลที่
จะตามมา